تنظیم وصیتنامه صحیح علاوه بر آنكه آخرین اراده موصی (وصیت كننده) پس از مرگ را به اجرا در می‌آورد، موجب كاهش اختلافات وراث پس از فوت مورث شده و مانع مراجعه آنان به مراجع قضایی می‌شود.
تنظیم وصیتنامه به علایق دینی و حقوقی فرد بستگی دارد، در صورتی كه فرد مایل باشد برای امور شرعی، شخصی و مالی خود پس از فوت تعیین تكلیف كند، وصیت نامه تنظیم می‌کند. نوشتن وصیتنامه در بین مسلمانان امری متداول به شمار می‌رود همانطور که پیامبر اکرم(ص) بر هیچ مسلمانی سزاوار نیست که شبی را سپری کند، مگر این که وصیتش زیر سرش باشد.
پیشنهاد مطالعه : درباره تنفیذ وصیت نامه چه می دانید؟
هر فردی چنانچه بخواهد از اجرایی شدن وصیت نامه خود پس از مرگ مطمئن شود می‌بایست شرایط و تشریفات قانونی تنظیم وصیتنامه را رعایت کند. اطلاع نداشتن از تشریفات قانونی و یا رعایت نكردن آن در تنظیم وصیتنامه، موجب تنش و اختلاف در خانواده وراث شده و بر حجم پرونده‌های دادگستری نیز می‌افزاید.
وصیتنامه طبق قانون امور حسبى سه نوع است: وصیتنامه خودنوشت، وصیتنامه رسمى و وصیتنامه سرى.
وصیتنامه خودنوشت، وصیتى است که وصیت‌کننده به خط خود مى‌نویسد و بدین اعتبار وصیتنامه مزبور را خودنوشت نامیده‌اند. به موجب ماده 287 قانون امور حسبى وصیتنامه خودنوشت در صورتى معتبر است که تمام آن به خط وصیت‌کننده نوشته شده و داراى تاریخ روز، ماه و سال به خط وصیت کننده بوده و به امضاى وی رسیده باشد. فرقى نمى‌کند که خط وصیتنامه فارسى باشد یا لاتین، به هر زبانى که باشد، امضاى وصیت‌کننده در وصیتنامه ممکن است قبل از تاریخ یا بعد از تاریخ درج شود.
در وصیت نامه رسمى ترتیب تنظیم و اعتبار آن به نحوى است که بیشتر براى اسناد تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمى مقرر شده است و از نظر رسمیت و اعتبار از 2 نوع دیگر بالاتر و بهتر است و اگر کسى وصیت خود را به طور رسمى تنظیم کند، دیگر هیچ خدشه‌اى به آن وارد نیست و هیچ کدام از ورثه بعد از فوت وصیت‌کننده نمى‌تواند ایرادى به آن وارد کند.
وصیتنامه سرى ممکن است به خط وصیت کننده و یا به خط دیگرى نوشته شده باشد ولى در هر صورت باید به امضاى وصیت‌کننده برسد و به ترتیبى که براى امانت اسناد در قانون ثبت اسناد مقرر شده در اداره ثبت حوزه اقامتگاه وصیت کننده یا محل دیگرى که در آئین‌نامه وزارت دادگسترى تعیین مى‌شود، امانت گذاشته می‌شود؛ طبق قانون امور حسبى کسى که سواد نداشته باشد نمى‌تواند به طور سرى وصیت کند.
وصیت كننده باید هنگام تنظیم وصیت به نكات زیر توجه كند:
موصی (وصیت كننده) باید از كمال (عقل و بلوغ) برخوردار باشد و از روی اختیار وصیت كند (وصیت بچه 10 ساله ممیز صحیح است).
وصیت در بیشتر از 3/1 (ثلث اموال و دارایی) مشروط به اجازة وارث است و این اجازه در زمان حیات وصیت كننده كفایت می‌كند.
اصل اولیه آن است كه بعضی از واجبات مثل حج واجب شده، و بدهكاری و حقوقی را كه مثل خمس و زكات و مظالم، ادا كردن آنها واجب است از اصل مال پرداخت گردد.
كسی كه مورد وصیت قرار می‌گیرد باید وجود داشته باشد و مالك شدن برای او ممكن باشد.
