علائم تجاری

مفهوم اختراع و انواع آن| دفتر حقوقی موکل

 

اختراع به عنوان یکی از مصادیق بارز حقوق مالکیت فکری و همواره مورد توجه اسناد و و موافقت نامه های بین المللی بوده و از جایگاه ویژه ای در کشورهای دنیا برای رشد و شکوفایی برخوردار است. در این گفتار مفهوم اختراع و انواع آن با نگاهی به رویه قضایی مورد بررسی قرار می گیرد. از همین رو در مبحث اول مفهوم اختراع و عناصر آن مطرح می‌شود و در مبحث دوم مفهوم عناصر به عنوان ورقه ای که حکایت از یک اختراع ثبت شده دارد ارائه می گردد. در ادامه طی دو مبحث، نخست اختراع با اکتشاف و نمونه اشیاء مفید مقایسه شده و در مبحث بعدی انواع اختراع مورد اشاره قرار خواهد گرفت.

 

دفتر حقوقی موکل ارئه دهنده خدمات حقوقی مشاوره و قبول دعاوی

، مشاوره،

مبحث اول -مفهوم اختراع

اختراع آن چنان که در فرهنگ لغت آمده به معنای شکافتن. خرق. خرع. بریدن. (تاج المصادر بیهقی)، نو بیرون آوردن. (منتهی الارب)، نو کاری کردن. (زوزنی)، از خود انشاء کردن، چیزی نوع انگیختن، ایجاد کردن و پیدا کردن می باشد.

 برای مشاوره با وکیل ثبت اختراع با ما تماس حاصل فرمایید

وفق ماده ۱ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ اختراع نتیجه فکر فرد یا افرادی است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می‌ کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آنها حل می ‌نماید. همچنین ماده ۲ قانون مزبور مقرر داشته، اختراعی قابل ثبت است که حاوی ابتکار جدید و دارای کاربرد صنعتی باشد.

با عنایت به موارد فوق از نظر صنعتی، اختراعی کاربردی محسوب می شود که در رشته ای از صنعت قابل ساخت یا استفاده باشد. مراد از صنعت، معنای گسترده آن است که شامل مواردی نظیر صنایع دستی، کشاورزی، ماهیگیری و خدمات نیز می شود. آنچه که باید مورد توجه باید واقع شود این است که قانون ایران معیار کاربرد صنعتی را مدنظر قرار داده است و نه صرف سودمندی، در حالی که برخی از کشورها صرف سودمندی را با رأی ثبت اختراع کافی دانسته و داشتن کاربرد صنعتی را ضروری نمی دانند.

طبق آنچه گفته شد صرفاً فرآیند و یا فرآورده ای که ابتکار جدیدی محسوب شود به عنوان اختراع قابلیت ثبت دارد و در نتیجه بر اساس ظاهر قانونی، کاربرد جدید، اختراع محسوب نمی شود به عنوان مثال چنانچه دارویی همچون آسپرین برای تسکین درد و رقیق کردن خون بکار رود و با کمی تغییر، کاربرد جدیدی برای آن ایجاد شود مثلاً برای رشد قد، کاربرد جدید یابد براساس قانون ایران اختراع محسوب نمی شود اما در کنوانسیون ثبت اختراعات اروپا در بند ۵ ماده ۵۴ کشف مزایای جدید محصول شناخته شده قبلی را به عنوان اختراع پذیرفته است خصوصاً در رابطه با دارو.

در قانون کشورمان معیار جدید بودن اختراع با معیار گام ابتکاری خلط شده و تحت عنوان ابتکار جدید مطرح گردیده است در حالی که جدید بود و گام ابتکاری داشتن دو معیار کاملاً مجزا و دارای مفهوم جداگانه ای می باشد. لذا شایسته است در بازنگری قانون به این موضوع توجه شده و جدید بودن و واجد گام ابتکاری بودن به طور جداگانه مطرح گردد.

بر اساس تعریف این ماده ابتکار جدید عبارت است از آنچه که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته و برای دارنده مهارت عادی در فن مذکور معلوم و آشکار نباشد. در ذیل ماده ۴ نیز این موضوع اشاره شده است و مقرر گردیده است که فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هر طریق دیگر، قبل از تقاضا و یا در موارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع، افشا شده باشد.

اختراع زمانی جدید محسوب خواهد شد که مشمول دانش پیشین قرار نگیرد. دانش پیشین عبارت است از همه آنچه که قبل از تاریخ ثبت اظهارنامه اختراع و یا تاریخ حق تقدم برای عموم افشا شده باشد چه این افشا از طریق کتبی شفاهی و یا عملی صورت پذیرفته باشد.

همچنین اختراع زمانی دارای گام ابتکاری خواهد بود که از نظر شخص دارای مهارت معمولی در حوزه ی اختراع، واضح و بدیهی نباشد. منظور از شخص دارای مهارت معمولی، متخصص دارای مهارت متوسط در کشور محل درخواست حمایت می باشد. با توجه به اهمیت موضوع تفاوت ها و شباهت های جدید بودن و گام ابتکاری داشتن ذیلاً مطرح گردیده و رویه قضایی در این خصوص مورد بررسی قرار می گیرد.

بند اول: تشابه تازگی و گام ابتکاری

تازگی اختراع همانند ابتکاری بودن آن، شرطی ماهوی و لازم برای تحقق اختراع است؛ اما هر یک از آن دو هم از جهت مفهوم و هم از جهت عناصر و اجزای تشکیل دهنده ی آن متفاوت می ‌باشند. با وجود این هیچ یک مستقل از دیگری نیست و در بررسی شرایط اختراع هم زمان و توأم مورد بررسی واقع می شوند.هر دو به صورت نوعی، موضوعی و عینی مورد ارزیابی واقع می ‌شوند و شخصیت، اهلیت و وضعیت مخترع تأثیری در احراز آن شرایط ندارد. اصولاً هزینه های صرف شده توسط مخترع، اهمیت و ارزش اقتصادی اختراع و منافع مطلوب و مورد نظر از اختراع تأثیری در آن شرایط ندارد و تازگی و ابتکاری بودن اختراع جدا از این اوضاع و احوال مورد بررسی واقع می ‌شوند.

در این شرایط معیار همان شخص ماهر و متخصص در موضوع با نگرش به وضعیت فنی موجود است و در هر دو مورد، تاریخ خیزش فکر و زمان تحقق اختراع تأثیری در ارزیابی ندارند. ضابطه زمانی برای احراز این شرایط تاریخ تقدیم اظهارنامه می باشد و لازم است که اختراع در آن زمان تازه و متضمن گام ابتکاری باشد. این ارزیابی نیز از دیدگاه شخصی فرضی انجام می شود که آگاه به فناوری مربوط بوده و دارای مهارتی متوسط در موضوع و فاقد ابتکار در آن سطح (مخترع) می باشد.

ارزیابی اختراع نسبت به مخترع، مقامات دادگاه و ادارات ثبت اختراع به صورت شخصی انجام نمی گیرد. در این امر تمامی اطلاعات منسوب به شخصی فرضی است که به عقیدۀ برخی صنعتگری همه چیزدان و به نظر برخی دیگر «پژوهش گری کوشا» است که باید به تمام آنچه که گروه ‌های پژوهشی در رشته مربوط می ‌دانند، آگاه باشد. در حقوق آلمان شخص معادل آن موجود فرضی، فراتر از یک تکنسین است. چنین فردی باید درجاتی از خلاقیت را دارا باشد.

در برخی از زمینه های علمی و فنی و به ویژه در زمینه بیوتکنولوژی عقیده بر آن است که چنین شخصی بایستی دارای مدارج دکتری تخصصی در آن زمینه باشد.

بند دوم: تفاوت تازگی و گام ابتکاری

هرچند که معیارها و سطوح آگاهی گفته شده برای شخص ارزیابی کننده تازگی اختراع ضروری اعلام نشده است و صرف نظر از آن‌ که دسترسی چنین شخصی به تمام اطلاعات و مدارک لازم برای بررسی وضعیت فنی موجود شرط نیست اما باید از کنار هم چیدن آن اطلاعات و مستندات، ابداعی یا بدیهی بودن اختراع را احراز نماید؛ در حالی که محتویات و اجزای تشکیل دهنده وضعیت فنی موجود برای احراز تازگی اختراع، گسترده تر و فراتر از دانسته هایی است که برای تشخیص ابتکاری بودن اختراع لازم است. در احراز تازگی اختراع مقایسه ساده بین اختراع موضوع اظهارنامه و وضعیت فنی سابق بر آن انجام می‌ گیرد. تشخیص بدیهی یا ابتکاری بودن اختراع محدود به مقایسه و تطبیق ساده نخواهد بود بلکه مبتنی بر تحلیل است؛ زیرا به وضعیت فنی موجود به صورت تحلیلی نگریسته می ‌شود تا از این وضعیت و مقایسه آن با اختراع، نتیجه ای استخراج شود؛ و از این تحلیل و نتیجه ‌گیری که مبتنی بر شناخت دقیق است، چگونگی ساخت و ابداع اختراع مشخص می شود. در احراز تازگی اختراع لازم است وضعیت فنی سابق بر آن ثابت بوده و از نظر اثباتی وجود آن مستند به دلیل و متکی بر آن باشد؛ بنابراین وضعیت فنی در صورتی محقق می ‌گردد که برآمده از دلایل و مستندات غیرقابل ایراد باشد؛ بر این اساس هرگاه اطلاعات و دانسته های پیشین مبهم باشد، معلومات دقیقی در نشریات علمی، منتشر نشده باشد، تجربه ‌ها و آموزه‌ های ناکافی و اطلاعات ساده ای از اختراع در جملات و دیگر رسانه‌ های ارتباط جمعی انتشار یافته باشد، موجب ایجاد وضعیت فنی موجود و از بین برندۀ تازگی اختراع مورد ادعا نخواهد بود حال آنکه در ارزیابی بدیهی یا ابداعی بودن اختراع بر شناخت اجمالی از وضعیت فنی موجود تأیید می ‌شود و همین اندازه کافی است و ضرورتی ندارد که این وضعیت به کمک دلایل اثباتی و به صورت قطعی ثابت شده باشد. هرگاه ولو به صورت اجمالی و ساده وضعیت فنی و حالت سابق برای اختراع ثابت شده باشد، دیگر از ابداعی بودن اختراع نمی توان سخن گفت.

دعوی اول:ورقه اختراعی با عنوان خشک کن پارویی اتوماتیک به شماره ثبت ۲۷۹۴۴ ثبت شده در تاریخ 30/2/1381 باطل شده است. در جهت ابطال این اختراع خواهان ادعا نموده است که اختراع یاد شده.

بیشتر بخوانید

اعتبار گواهینامه طرح صنعتی |دفتر حقوقی موکل

تصمیم کمیسیون موضوع ماده 170 ایین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری |دفتر حقوقی موکل

مراجع کیفری رسیدگی به دعاوی علائم تجاری : اختراعات و طرح صنعتی |دفتر حقوقی موکل

نحوه طرح دعاوی علائم تجاری : اختراعات و طرح های صنعتی |دفتر حقوقی موکل| وکیل علامت و طرح صنعتی

فرآیند ثبت اختراع در ایران|دفتر حقوقی موکل|وکیل اختراع

 

لینک دین
تلگرام
اینستاگرام
الووکیل

ورود اعضا

برای دریافت خدمات حقوقی ثبت نام کنید