وکالت در ازدواج مانند وکالت در هر امر دیگری برای خودش چارچوبی دارد. به‌عبارتی بی‌قاعده و بی‌حد‌و‌حصر نمی‌توانیم به دیگری وکالت در امر خطیر ازدواج دهیم.
دفتر حقوقی موکل، ارائه دهنده خدمات حقوقی توسط وکلای پایه یک دادگستری در سراسر ایران
تا به حال در مراسم‌های عقد ممکن است شنیده باشید که عاقد می‌گوید:« آیا وکیلم؟» و دختر خانم بعد از سه مرتبه می‌گوید بله و بعد آقا پسر هم رضایت خود را اعلام می‌کند. می‌دانستید که هر دو برای ازدواج وکالت به عاقد می‌دهند.
بله! در ازدواج حتما لازم نیست که اراده به وسیله خود دختر خانم و آقا پسر اعلام شود، بلکه ممکن است اعلام اراده برای ازدواج از طریق نمایندگی دادن به دیگری صورت بگیرد. البته حواستان به سوءاستفاده‌هایی که ممکن است به موجب وکالت در ازدواج صورت بگیرد، باشد. البته زیاد نگران نباشید. با مطالبی که در ادامه توضیح می‌دهیم میتوانید از سوءاستفاده‌های احتمالی پیشگیری نمایید.
وکالت بی چون و چرا
یک نوع وکالت در ازدواج هست که خانم به وکیل آقا می‌گوید که «وکالت داری مرا به عقد مردی درآوری…» البته در حال حاضر این نوع وکالت ها منسوخ شده. ولی برای عدم گمراهی دختر خانم‌های عزیز باید کاملا مطلب را توضیح دهیم. به این وکالت، وکالت مطلق و بی‌چون‌وچرا می‌گویند. در اینصورت آقای وکیل نمیتواند دختر خانم را به عقد خودش درآورد، مگر اینکه این اجازه به او صریحا داده شده باشد. یعنی دختر خانم بگوید که شما مجوز داری که مرا به به عقد مردی حتی خودت درآوری. ( البته داخل پرانتز خیلی این قبیل وکالت‌ها الان مرسوم نیست…)
اگر دختر خانم از عبارت‌هایی مثل « تو می‌توانی مرا به عقد هرکس که مایل باشی درآوری» در اینصورت وکیل نمیتواند به وسیله بازی با واژه‌ها دختر خانم را به عقد خودش درآورد. البته اگر وکالت در ازدواج از طرف آقا پسر به دختر خانمی داده شده باشد، دختر خانم هم نمیتواند خودش را به عقد آقا پسر درآورد.
گذر از حد و حدود وکالت (تجاوز وکیل از اختیارات خود)
ممکن است موکل به وکیل خود گفته باشد مرا به ازدواج کسی دربیاور که بیشتر از ۲۵ سال سن نداشته باشد، فوق لیسانس باشد و ساکن مشهد باشد. اگر وکیل یکی از این شرایط را رعایت نکند، درستی ازدواج بستگی به رضایت موکل دارد. مثلا دختر خانمی ۳۵ سال سن دارد و از آقا پسر ۸ سال بزرگتر است و یا به جای فوق لیسانس، دیپلم دارد. یا مثلا موکل قید کرده که آقا پسر باید وضع مالی خوبی داشته‌باشد در حالیکه وکیل موکل را به عقد پسری درمی‌آورد که تازه حکم اعسارش از دادگاه صادر شده است. یا در مورد تحصیلات آقا پسر، قید شده که دارای مدرک دکتری باشد اما وکیل دختر خانم را به عقد پسری درمی‌آورد که دیپلم هم ندارد. در این موارد موکل می‌تواند ازدواج را رد کرده و یا تایید نماید و درستی نکاح دست خودش است.
یک فرضی هم که وجود دارد آنست که وکالت بدون قید و شرط بوده، اما بالاخره وکیل باید در حدود عرف مصلحت موکل خود را رعایت کند. وکیل نمیتواند خانمی را که اصلا از لحاظ اعتقادی و مذهبی و موقعیت اجتماعی با آقا پسر تناسب ندارد را به عقد او درآورد. دراینصورت نیز برای اینکه عقد صحیح باشد، باید موکل به ازدواج رضایت دهد و آن را تایید نماید.
شرایط وکیل برای عقد ازدواج
کسی که صیغه ازدواج را برای خود یا دیگری جاری می‌کند باید شرایطی داشته باشد. اول اینکه عاقل باشد و دیوانه نباشد. وکیلی که از لحاظ عقلی سلامت کافی را نداشته باشد نمیتواند برای دیگری فرد مناسبی را انتخاب کند و مهمتر آنکه ازدواجی را که ترتیب می‌دهد اصلا درست نیست زیرا قدرت تصمیم‌گیری و اراده درستی ندارد.
دوم آنکه بالغ باشد که دختر خانم ۹ سال تمام قمری و آقا پسر ۱۵ سال تمام قمری داشته باشد. سوم هم باید وکیل قصد به ازدواج درآوردن دو طرف را داشته باشد. باید بدانیم که وکیل می‌تواند هم از طرف دختر خانم و هم از طرف آقا پسر وکالت در ازدواج داشته باشد و آنها را به عقد هم درآورد. همچنین در ازدواج یک نفر می‌تواند به وکالت از یک طرف، او را با اجازه به عقد خود درآورد.
یک نکته ای هم خوب است بدانیم (که البته در این دوره و زمانه خیلی کاربردی ندارد!!!) سکوت دختر خانم خیلی هم نشانه رضایت او برای ازدواج نیست و باید رضایت خود را اعلام کند و بله را به آقا پسر بگوید
پايگاه آموزش همگانى (مهداد)قوه قضاييه
بیشتر بخوانید و بدانید
پس از بهم خوردن قرار ازدواج، تکلیف هدایای دوران نامزدی چه می شود؟|دفتر حقوقی موکل
تاریخ عقد؛ شرط دریافت وام ازدواج ۳۰ میلیونی| دفترحقوقی موکل
تفاوت های ازدواج موقت با دائم | دفتر حقوقی موکل
همه چیز درباره تعلق گرفتن نصف دارایی مرد به زن در هنگام طلاق|دفتر حقوقی موکل
قانون آیین دادرسی کیفری با آخرین اصلاحات ( مصوب 1392 اصلاحات 1394 )|دفتر حقوقی موکل
