تبصره ی ۳ ماده واحده ی قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق (۱۳۷۱)، اجرای صیغه ی طلاق را منوط به تأدیه ی حقوق مالی زوجه نموده بود. ماده ی ۲۹ قانون حمایت خانواده (۱۳۹۱) نیز شبیه چنین حکمی را مقرر داشته است. لذا سوال هایی در این رابطهپیش می آمد که ماده ی ۲۹ به آنها پاسخ داده است.
دفتر حقوقی موکل، ارائه دهنده خدمات حقوقی توسط وکلای پایه یک دادگستری در سراسر ایران
در گواهی عدم امکان سازش در نتیجه ی توافق زوجین، ممکن است زوجین به تقسیط مهریه توافق نمایند. لذا این پرسش مطرح بود که در صورت استنکاف زوج از پرداخت اقساط، آیا زوجه می تواند درخواست صدور اجراییه نماید؛ یا آن که باید دادخواست مطالبه ی مهریه به طرفیت زوج تقدیم شود. معاونت آموزش قوه قضاییه طی یک مشاوره اعلام داشته بود در چنین مواردی با توجه به تصریح به تقسیط مهریه در گواهی عدم امکان سازش، طرح مجدد دعوای مطالبه ی مهریه موجبی ندارد و زوجه می تواند صدور اجراییه را از دادگاه مطالبه نماید؛ ضمن آن که امکان درخواست اعمال ماده ی ۲ قانون نحوه ی اجرای محکومیت های مالی، به استناد مادهی ۲۱ آیین نامه ی اجرایی این قانون فراهم است.
ماده ی ۲۹ با تصریح به امکان صدور اجراییه، این ابهام را رفع کرده و در جمله ی پایانی اعلام داشته است که در هر حال زن «می تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند».
حالت دیگر آن است که زوج متقاضی طلاق باشد و دادگاه با مطالبه ی زوجه، اجرای صیغه ی طلاق را منوط به پرداخت حقوق مالی زوجه نموده باشد و متعاقباً زوج مدعی اعسار شود. در این صورت، اجرای صیغه ي طلاق تا احراز اعسار زوج به تعویق می افتد و این امر مهلت سه ماهه ی مندرج در ماده ی ۳۶ قانون حمایت خانواده (۱۳۹۱) را معلق می نماید؛ به شرط آنکه مرد در مهلت فوق گواهی را تسلیم دفتر خانه ی طلاق نموده باشد. اداری حقوقی قوه ی قضاییه در خصوص قانون تعیین مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش به عنوان پیشینه ی قانونی ماده ی 34 همين نظر را ارائه داده است.
در خصوص اجرای گواهی عدم امکان سازش، این پرسش مطرح می شود که در فرضی که دادگاه در نتیجه طرح دعوای طلاق از سوی زوج، با صدور گواهی عدم امکان سازش، زوج را به پرداخت مهریه و دیگر حقوق مالی زوجه محکوم می نماید، آیادر صورت انصراف زوج از اجرای گواهی، زوجه می تواند درخواست صدور اجراییه و استیفای حقوق مالی مندرج در گواهی را از اموال زوج بنماید.
در مقام پاسخ باید گفت هر چند زوجه مستحق حقوق مالی مندرج در گواهی مذکور و به ویژه مهریه می باشد، اما از آن جا که محکوم له پرونده محسوب نمی شود؛ مشمول حکم مندرج در ماده ی ۲ قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356 نبوده و لذا نمی تواند صدور اجراییه را درخواست نماید؛ همچنان که اعمال ماده ی ۲ قانون نحوه ی اجرای محکومیت های مالی نیز در این خصوص متنی است.
اداره ی حقوقی قوه قضاییه طی نظر مشورتی شماره 7/92/1408 مورخ 1392/7/22 آورده است: «رعایت ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ اعم از این که خواهان طلاق، زوج یا زوجه باشد ضروری است و دادگاه در زمان صدور رأی طلاق به درخواست هر یک از زوجین می باید تکلیف حقوق مالی زوجه (ناشی از روابط زوجیت) را نیز مشخص نماید و زوجه چه خوانده طلاق باشد چه خواهان آن، برای دریافت حقوق ناشی از روابط زوجیت خود پس از ثبت طلاق می تواند تقاضای صدور اجرائیه نماید. على هذا چون مفاد رأی دادگاه در اجرای مادی ۲۹ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ در قسمت حقوق مالی زوجه حتی اگر زوج خواهان طلاق باشد. قابلیت صدور اجرائیه به درخواست زوجه را دارد؛ لذا می توان هم زمان با رسیدگی به درخواست طلاق از ناحیه ی زوج و صدور گواهی عدم امکان سازش، به درخواست اعسار زوج از پرداخت دفعتاً واحده حقوق مالی زوجه نیز (از جمله مهریه و نحله) رسیدگی نمود. با اوصاف مزبور، مفاد رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور به شمارای ۷۲۲ مورخ 1390/10/13 ... هم موید مراتب مذکور است؛ زیرا زوجه حتی اگر خوانده ی دعوى طلاق باشد، در مورد حقوق مالی ناشی از روابط زوجیت که می باید در گواهی عدم امکان سازش تعیین تکلیف شود، «دائن» می باشد.
چنانچه مراحل رسیدگی به دادخواست اعسار زوج همزمان با تکمیل پرونده مربوط به دادخواست مشارالیه برای طلاق به اتمام رسد و هر دو خواسته (طلاق و اعسار) معد صدور رأی شوند، دادگاه می تواند ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش، حکم پرداخت اقساطی حقوق مالی زوجه توسط زوج را نیز صادر نماید. ضمناً رعایت ضوابط ماده ی ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ ضروری است».
بیشتر بخوانید
همه چیز درباره تمکین و ابعاد حقوقی آن|دفتر حقوقی موکل
شرایط پرداخت نفقه اقارب و تفاوت آن با نفقه زوجه چیست؟ |دفتر حقوقی موکل
آثار عدم تمکین| دفتر حقوقی موکل
اجرای حکم منع اشتغال | دفتر حقوقی موکل
چه زمانی زن می تواند جدای از شوهر خودزندگی کند؟| دفتر حقوقی موکل
