علایم تجاری، صنعتی و یا خدماتی از جهت شکل ظاهری به علائم تصویری، صوتی و بویایی یا شمّیبه شرح زیر قابل تقسیم است:
دفتر حقوقی موکل، ارائه دهنده خدمات حقوقی توسط وکلای پایه یک دادگستری در سراسر ایران
علایم تصویری
علایم تصویری عبارت از علایمی هستند که با شکل و تصویر مخصوص ارائه می گردند، شکل یا تصویر ممکن است به صورت عکس واقعی از اشیاء یا حیوان یا افراد انسان باشد مثل عکس کوه، جنگل، درّه، درخت، آهو، شتر،گاو، پلنگ یا شیر و همچنین ممکن است عکس یک انسان یا اشکال طراحی و نقاشی شده اعم از طراحی یا نقاشی از جسم واقعی و یا جسم و شکل خیالی نظیر پری دریایی و امثال آن باشد. علائم تصویری، علائم غیر نوشتاری هستند هر چند ممکن است در علائم تصویری، نوشته، حروف یا اعداد نیز مورد استفاده قرار گیرد که در این صورت چنین علائمی را علائم مرکب گویند مثل آرم یا علامت تجاری هواپیمایی ایران ایر که دارای یک طرح خیالی سیمرغ و نوشته لاتین ایران ایر و مشخصات دیگر است و امثال آن.
در علایم تصویری معمولاً نقوش انتخابی با نوع تولید یا خدمات موضوع فعالیت اقتصادی هماهنگی دارد ولی این ارتباط یا تناسب از نظر قانون، اجباری نیست.
ممکن است علامت تصویری به صورت لفاف و ظروف و به صورت سه بعدی مانند شیشۀ ادوکلن یا ترکیبی از اشکال و رنگ ها و اعداد باشد و یا از حروف استفاده شود و همچنین ممکن است علامت های اختصاری انتخاب و مورد بهره برداری قرار گیرد. استفاده از علایم مرکب ممکن است علامت مشخصۀ کامل تری باشد و کمتر در معرض تقلید قرار گیرد و از گمراهی مصرف کنندگان یا مشتریان نیز کاسته شود. در اظهارنامۀ علایم سه بعدی، عبارت «سه بعدی» ذکر خواهد شد. علامت صرفاً تصویری و یا علامت مرکب، مانند سایر علائم در فعالیت های تجاری، تحت عنوان علامت بازرگانی و در فعالیت تولید تحت عنوان علامت صنعتی و کشاورزی و همچنین در زمینۀ فعالیت عرضۀ خدمات اقتصادی مورد استمال و استفاده قرار می گیرد و از این جهت تفاوتی بین انواع فعالیت اقتصادی و خدماتی وجود ندارد.
علایم صوتی
علامت صوتی، علامتی است که دارای صدا، جملات صدادار، جملات دارای آهنگ خاص و یا موزیک و امثال آن باشد. این گونه علائم نیاز به طراحی خاص از جمله نیاز به طراحی یک نت موسیقی توأم با طیف مخصوص دارد. این نوع علائم به ترتیبی در کالا و یا تولیدات یا بر روی کارت های تبلیغاتی نصب می شوند که مشتری و مصرف کننده می تواند از طریقی، مثلاً با تماس دست یا فشار بر نقطه ای از علامت صدا یا نت مخصوص را، بشنود و از این طریق به خواستۀ خود دست یابد و محصول یا خدمات اصیل را از مشابه به آن تشخیص دهد و در انتخاب آن گمراه نشود.
امروزه در قوانین اکثر کشورهای صنعتی از جمله در بند سوم مادۀ ۱- ۷۱۱ قانون مالکیت فکری و صنعتی فرانسه، علایم صوتی به عنوان علامت تجاری، صنعتی یا خدماتی پذیرفته شده و ثبت آن به موجب قانون جدید مصوب سال ۱۹۹۲ مورد قبول واقع شده است ولی طبق قوانین قبلی فرانسه علامت صوتی قابل ثبت نبود.
ثبت علامت صوتی به عنوان علامت تجاری، صنعتی یا خدماتی از نظر بین‌المللی با توجه به مادۀ ۹ پروتکل مادرید پذیرفته شده است و در متن اظهار نامه بین المللی ثبت علایم صوتی باید عبارت «علامت صوتی» قید گردد.
در نظام حقوقی ایران با این که کشور ما عضو کنوانسیون پاریس است و به پروتکل مادرید و آئین نامه آن ملحق شده است، طبق بند الف مادۀ ۳۰ قانون جدید ثبت علایم مصوب ۱۳۸۶، ثبت علایم صوتی پذیرفته نشده است که قبلاً مورد بحث قرار گرفت و از تکرار آن خودداری می شود.
علایم بویایی یا شمّی
علامت شمّی یا بویایی علامتی است که از طریق حس شامّه یا بویایی، کالایی معرفی و عرضه شود و آن را از کالای مشابه متمایز گرداند. امروزه مواد غذایی با طعم های مختلف برای فروش وارد بازار می شود به طور مثال پنیر با طعم زیره یا فرآورده های گوشتی با طعم سیر و همچنین تولید مرغ با طعم جعفری و نظایر آن ممکن است در معرض دادوستد قرار گیرد که در این صورت مشتری از طریق حس شامّه خود می تواند محصول با طعم خاصی را از محصولات مشابه تمیز داده و بهترین آن ها را جهت مصرف انتخاب و خریداری کند.
حال این مسأله قابل طرح است که این گونه علایم چگونه قابل ثبت است؟ به نظر می رسد همانند علایم صوتی می توان در اظهار نامۀ درخواست ثبت علامت بویایی، عنوان: «علامت بویایی یا ذکر طعم خاص» را درج کرد و با این مشخصات هر علامت بویایی را به ثبت رساند.
در حقوق ایران ثبت چنین علامتی همانند علامت صوتی، مقدور نیست و در قانون مالکیت فکری و صنعتی فرانسه نیز چنین علایمی پیش بینی نشده و انستیتوی ملی مالکیت صنعتی فرانسه تاکنون چنین علامتی را به ثبت نرسانده است هر چند از نظر تئوری مورد توجه قرار گرفته است.
به نظر می رسد همان طور که در تبلیغات برای معرفی محصولات از بو یا طعم استفاده می شود و مصرف کنندگان را به محصولات با طعم یا بوی مطلوب آنان سوق می دهد. ثبت علایم بویایی با استفاده از عکس یا طرح مادۀ مولد بوی معین مثل شکل پیاز و امثال آن امکان پذیر است.
بیشتر بخوانید
نحوه طرح دعاوی علائم تجاری : اختراعات و طرح های صنعتی |دفتر حقوقی موکل| وکیل علامت و طرح صنعتی
مراجع رسیدگی به دعاوی مالکیت صنعتی |دفتر حقوقی موکل| وکیل علامت و طرح صنعتی
رای طرح صنعتی در خصوص جدید بودن |دفتر حقوقی موکل| وکیل علامت و طرح صنعتی
تعیین معیار احتمال گمراهی مصرف کنندگان در علایم تجاری |دفتر حقوقی موکل | وکیل علامت تجاری
مفهوم گمراهی مصرف کننده در علایم تجاری |دفتر حقوقی موکل | وکیل علامت تجاری
اختیاری یا الزامی بودن استفاده از علامت تجاری|دفتر حقوقی موکل
ابطال تقاضای ثبت علامت تجاری|دفتر حقوقی موکل
